Komparativna analiza programa metodologije istraživanja na studijama pedagogije: odnos kvantitativne i kvalitativne paradigme

Abstract

Metodologija istraživanja, kao i paradigme i pristupi istraživanjima u pedagogiji stalna su i nezaobilazna tema pedagogije kao znanosti (Sekulić – Majurec, 2007). Tradicionalno se istraživanja dijele na kvalitativna i kvantitativna, a Sekulić - Majurec (2007) analizom paradigmatskog sukoba zastupnika navedenih pristupa zaključuje da uzroke ovih sukoba ne treba tražiti toliko u istraživačkim metodama koliko u razmišljanjima koja pripadaju tradicijama navedenih pristupa. Pregledom literature metodologije pedagoških istraživanja ističu se dvije struje razmišljanja o navedenoj problematici pa tako Cohen, Manion i Morrison (2007) pišu o pozitivističkoj i interpretativističkoj paradigmi, a Creswell (2009), Teddlie i Tashakkori (2009) te Lincoln i Guba (1994) o pozitivističkoj i konstruktivističkoj. Iako govorimo o različitim pojmovima interpretativizma i konstruktivizma, navedeni pojmovi i pristupi pripadaju istom intelektualnom naslijeđu (Gojkov, 2007). Iz navedenog je razvidno da je kvantitativni pristup dio pozitivističkog intelektualnog nasljeđa, a kvalitativni konstruktivističkog. Vidljivo je i da kvalitativni i kvantitativni pristup nisu samo tehnike prikupljanja i analize podataka već dio jedne šire problematike koja se odnosi na uvjerenja o svijetu u kojem živimo i način na koji taj svijet vidimo zbog čega Lather (1986) zaključuje da je paradigma način na koji ćemo vidjeti svijet, odnosno konceptualna leća kroz koju se gleda na svijet. Burrell i Morgan (1979) idu i korak dalje pa iznose četiri skupa pretpostavki koja su zapravo četiri fundamentalna pitanja koja bi nas trebala usmjeriti kvalitativnom ili kvantitativnom pristupu, a odnose se na pretpostavke o ljudskoj prirodi, metodologiji te na ontološke i epistemiološke pretpostavke. Navedena analiza ide u prilog tezi da se ovisno o svojim implicitnim uvjerenjima istraživač priklanja kvalitativnom ili kvantitativnom pristupu. Kivunja i Kuyini (2017) ističu da istraživanja u pedagogiji neposredno utječu na poimanje istraživača i njegovo shvaćanje svijeta. Drugim riječima, ovisno o istraživačkom pristupu oblikovat će se pogled na svijet.