Škole roditeljstva kao podrška ranom roditeljstvu u Srbiji

Abstract

Na teritoriji Republike Srbije dostupni su različiti pripremni programi za tranziciju u roditeljstvo i kompetentno obavljanje roditeljske uloge tokom prvih godina detetovog života, popularno nazvani škole roditeljstva. Ovi programi realizuju se pri državnim domovima zdravlja, privatnim bolnicama, nevladinim organizacijama i privatnim kompanijama. Mali broj istraživanja bavio se deskripcijom i evaluacijom škola roditeljstva u Srbiji. Cilj ovog istraživanja bio je da ispita učestalost pohađanja, karakteristike i zadovoljstvo školama roditeljstva među roditeljima dece ranog uzrasta (0-3 godina) u Srbiji. Primenom onlajn upitnika ispitano je 1409 roditelja (84% majki), od čega 45% sa teritorije Beograda. Trećina roditelja iz uzorka pohađala je neku od škola roditeljstva (36% majki i 17% očeva). Najposećenije su besplatne škole roditeljstva pri državnim domovima zdravlja (89%). Najveći broj škola roditelje edukuje u domenu pripreme za porođaj i zadovoljenja fizioloških potreba deteta (90% škola), dok se znatno ređe obrađuju teme u oblasti mentalnog zdravlja roditelja, pozitivne rane roditeljske prakse i rani psihološki razvoj deteta (65% škola). Škole roditeljstva procenjene su kao četvrti najznačajniji izvor podrške u ranom roditeljstvu, nakon partnera/ke, roditelja i pedijatra/ice, a ispred patronažne službe, literature, medijskih i onlajn sadržaja, prijatelja i rođaka. Roditelji koji su pohađali škole roditeljstva imali su nešto više postignuće na testu znanja o ranom razvoju dece (F(1,671) = 18.60, p < .01, η2 = .03). Ipak, pohađanje nije uticalo na njihovu roditeljsku samoefikasnost i zadovoljstvo roditeljstvom. Nalazi ukazuju na potrebu za povećanjem dostupnosti i promocijom škola roditeljstva sa ciljem uključivanja većeg broja majki i očeva, kao i proširenjem ponude tema koje se obrađuju