School principal: Leader or manager

Abstract

Democratization and decentralization of the education system presupposes a number of structural, systemic and functional changes regarding school management and the role of the principal. The paper discusses the duties and competencies of the principal as required by various regulations and school practices: whether a principal is a manager or a leader, and how professional human resources for school management can be provided. Basic competencies for school management and organization include planning, decision making, managing, and communication. The research results suggest that for a successful school management not only managerial but also leader functions are necessary, with high social skills being regarded as a key competence. In accordance with the Bases of the Educational System Law, a person to be elected a principal should possess adequate education, license, and experience in educational work. It is possible to provide efficient training to satisfy the regulative requirements, but there remains the fact that personal predispositions can be both an advantage and hindrance in the acquisition of necessary knowledge and skills of potential principals, implying that selection should be included in the standard procedure for the election of principals.

Demokratizacija i decentralizacija obrazovnog sistema pretpo- stavlja niz strukturnih, sistemskih i funkcionalnih promena koje se reflektuju na upravljanje školom i uloge koje obavlja direktor škole. U radu se razmatraju dužnosti i kompetencije direktora u propisima i školskoj praksi, da li je direktor škole menadžer ili lider i kakve su mogućnosti za obezbeđivanje profesionalnih resursa za upravljanje školom. Osnovne kompetencije upravljanja i organizacije uključuju planiranje, odlučivanje, rukovođenje i komunikaciju. Rezultati istraživanja sugerišu da uspešno upravljanje školom zahteva razvijene ne samo menadžerske, već i liderske funkcije, a visoke socijalne veštine predstavljaju njihovu ključnu kompetenciju. U skladu sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, osoba koja može biti izabrana za direktora treba da poseduje odgovarajuće obrazovanje, licencu i iskustvo u vaspitno- obrazovnom radu. Propisanim uslovima moguće je obezbediti efikasnu obuku, ali činjenica da lične predispozicije mogu biti prepreka ili prednost u sticanju potrebnih znanja i veština direktora ukazuje na neophodnost uključivanja selekcije u standardnu proceduru za izbor direktora.