Odnos altruistički motivisanih nastavnika prema vršnjačkom nasilju

Abstract

U radu se ukazuje na značaj koji motivacija za izbor nastavničke profesije ima na rad nastavnika i njihovo suočavanje sa različitim problemima u nastavničkoj praksi. Istraživanja potvrđuju da u populaciji nastavnika ima najviše onih koji su altruistički motivisani, pa je zanimljivo ispitati njihov odnos prema izazovima sa kojima se suočavaju u svom poslu. Bavljenje problemima vršnjačkog nasilja u osnovnim školama u Crnoj Gori jedan je od najvažnijih zadataka odeljenskih starešina. S tim u vezi, cilj istraživanja jeste da utvrdimo kakav odnos prema vršnjačkom nasilju imaju altruistički motivisane odeljenske starešine. Primenjen je miks-metodski pristup. U kvantitativnom delu istraživanja korišćena je skala procene motiva za izbor nastavničke profesije, što je poslužilo da se iz celokupnog uzorka izdvoje altruistički motivisane odeljenske starešine. U kvalitativnom delu istraživanja primijenjena je tematska analiza sadržaja. Analizirani su odgovori dobijeni tokom polustrukturiranih intervjua u kojima je učestvovalo 48 odeljenskih starešina iz 5 osnovnih škola iz Podgorice, kako bi se sagledao njihov odnos prema vršnjačkom nasilju. Rezultati ukazuju na to da su odeljenske starešine najčešće suočene sa verbalnim vršnjačkim nasiljem među svojim učenicima i da pokazuju inicijativu i spremnost da identifikuju, spreče i rešavaju pojedinačne slučajeve vršnjačkog nasilja. Prevenciju vršnjačkog nasilja planiraju kroz konkretne aktivnosti u okviru posebnih programa rada odeljenskih starešina. Da bi sprečili i razrešili slučajeve vršnjačkog nasilja, ohrabruju učenike da govore o ovom problemu. Nalazi upućuju i na to da odeljenske starešine pokazuju inicijativu za lični profesionalni razvoj, birajući akreditovane programe stručnog usavršavanja iz oblasti vršnjačkog nasilja. Implikacije istraživanja se odnose na selekciju budućih studenata nastavničkih fakulteta, dalje stručno usavršavanje i sistemsku podršku koju bi trebalo da dobiju u školi u kojoj su zaposleni.

The work points to significance of motivation when choosing a profession of a teacher for the teachers’ work and the way they handle various problems that occur in teaching practice. Research confirms that majority of the teaching population is altruistically motivated, so it is interesting to analyse their attitude to challenges they face in their work. Dealing with peer violence in schools in Montenegro is one the most important tasks of class-masters. Therefore, the goal of this research is to determine the relationship of altruistically motivated class-masters to peer violence. We applied mix-method approach. In the quantitative part of the research, we used the scale of estimating the motivation for choosing the profession of a teacher, which served to single out altruistically motivated classmasters from the total sample. In the qualitative part of the research, we applied thematic analysis of the contents. We analysed responses gained through semi-structured interviews in which 48 class-masters from 5 elementary schools in Podgorica took part, with a goal of gaining insight into their standpoints regarding the peer violence. The results point to the fact that the class-masters often witness verbal peer violence among their students, and that they demonstrate initiative and readiness to identify, prevent and resolve individual cases of peer violence. They plan the prevention of peer violence through particular activities within the special programs within a class-masters’ work. In order to prevent and resolve peer violence, they encourage the students to talk about their issues. The results point to the fact that they also demonstrate personal initiative for professional development, choosing accredited professional training programmes in the area of peer violence. The key implications of the research refer to selection of the future students of teaching faculties, further professional development and systemic support they should receive in schools where they work.